Z każdym miesiącem rośnie liczba pozwów, a statystyki pokazują, że to właśnie klienci banków wychodzą z tych sporów zwycięsko.

Rok 2020 przyniósł rekordową liczbę pozwów oraz wygranych spraw. W 2021 roku trend ten się utrzymał – Frankowicze wygrywali około 94 procent postępowań.

Brak ustawy i opóźnione ugody

Choć politycy od lat deklarowali wolę rozwiązania problemu kredytów frankowych, żadna z zapowiedzi nie została zrealizowana. Propozycja prezydenta Andrzeja Dudy o przewalutowaniu kredytów po tzw. kursie sprawiedliwym nie weszła w życie. Z kolei plan ugód zaproponowany przez przewodniczącego KNF został podjęty jedynie przez PKO BP, i to z opóźnieniem.

Wobec braku działań ze strony państwa, to sądy zaczęły kształtować nową rzeczywistość prawną. Umowy frankowe są masowo unieważniane, a banki zobowiązywane do zwrotu niesłusznie pobranych środków.

Dane z postępowań sądowych

Brakuje oficjalnych zbiorczych danych, ale kancelarie frankowe publikują statystyki na podstawie monitorowanych wyroków. W 2020 roku Frankowicze wygrali około 90 procent spraw. W 76 procentach przypadków sądy stwierdziły nieważność umowy, a w 14 procentach doszło do odfrankowienia.

W pierwszym półroczu 2021 roku spośród 962 wyroków, aż 902 były korzystne dla klientów banków. W 795 sprawach sądy orzekły nieważność całej umowy, w 85 doszło do odfrankowienia. Tylko 54 wyroki były korzystne dla banków.

Banki najczęściej przegrywające sprawy frankowe

Według danych publikowanych przez kancelarie prawne, najwięcej przegranych spraw zanotował mBank (233 sprawy). Na kolejnych miejscach znalazły się PKO BP (128) oraz Getin Bank (125). Raiffeisen Bank Polska, Santander i Millennium mają po około 90–100 przegranych postępowań. Są również banki, które nie wygrały jeszcze żadnej sprawy – w tym ING Bank Śląski oraz BOŚ Bank.

Prawomocne wyroki jeszcze bardziej niekorzystne dla sektora bankowego

Między styczniem a lipcem 2021 roku zapadły 63 prawomocne wyroki – 62 z nich były korzystne dla frankowiczów. Tylko jedna sprawa zakończyła się zwycięstwem banku.

Związek Banków Polskich przedstawia odmienne dane

ZBP zaprezentował dane za pierwszy kwartał 2021 roku, według których 61 procent prawomocnych wyroków było niekorzystnych dla banków. W 68 procentach spraw sądy stwierdziły nieważność umowy, a w 23 procentach nakazały odfrankowienie.

Z danych ZBP za 2020 rok wynika, że banki przegrały 79 procent spraw, z czego 67 procent zakończyło się unieważnieniem umowy, a 23 procent odfrankowieniem.

Dlaczego sądy orzekają na korzyść frankowiczów

Eksperci prawni wskazują, że ogromny wpływ na orzecznictwo miały uchwały Sądu Najwyższego z 2021 roku, w tym ta dotycząca zasad rozliczeń po stwierdzeniu nieważności umowy. Przyjęta została tzw. teoria dwóch kondykcji, zgodnie z którą bank musi zwrócić klientowi całość wpłaconych środków, a po zwrot kapitału musi samodzielnie wystąpić z osobnym roszczeniem.

Dodatkowo Sąd Najwyższy uznał, że bieg przedawnienia roszczeń konsumenta zaczyna się dopiero w momencie, gdy ten świadomie poznał treść nieuczciwych postanowień. Natomiast roszczenia banków przedawniają się od chwili, gdy klient zakwestionował umowę.

To podejście pozwala klientom domagać się zwrotu nie tylko rat, ale również wszystkich opłat i prowizji związanych z kredytem